Tez (Uzmanlık Tezi) -- Uludağ Üniversitesi, 1994

Morbidite ve mortalite nedenleri arasında önemli yeri olan tarım ilacı zehirlenmeleri; akut sistemik etkilere yol açan ve yoğun bakım tedavisi gerek¬tiren hastalık grubudur. OF insektisitlerin serebral etkileri günümüze kadar çeşitli araştırmalarakonu olmuştur. Bu çalışmamızda Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Reanimasyon ünitesine organik fosforlu insektisit zehirlenmesi tanı¬sıyla yatan 16 olgu incelendi. Hastalar, klinik semptom, kolinesteraz enzim aktiviteleri ve verilen tedavilerine göre 3 ayrı gruba ayrıldı: 1) Latent (gizli) zehirlenme (A Grubu)(6 olgu) 2) Hafif ve orta derece zehirlenme (B Grubu)(5 olgu) 3) Ağır zehirlenme (C Grubu) 5 olgu) Tüm hastalara, serebral etkilenmeyi araştırmak amacıyla kliniğe yattığı¬nın ilk haftasıiçinde, taburcu olmadan önce, taburcu olduktan 3 ay sonra Tc99m işaretli HMPAO ile beyin SPECT çalışmaları yapıldı. A Grubu hastalarında OF zehirlenmelerinin muskarinik, nikotinik ve santral bulguları yokken, B grubu hastalarında sadece muskarinik ve nikotinik, C grubu hastalarında muskarinik,nikotinik ve santral bulguların tümü mevcuttu. Kolinesteraz enzim düzeyi, A ve B grubunda normal sınırlarda seyrederken; Cgrubunda enzim aktivitelerinde %82.52'a varan inhibisyon bulundu. A Grubunda sadece 1 olgu antagonist oksim tedavisi; B Grubunda 2 olguda, C Grubunda tüm olgularda atropin, antagonist oksim ve mekanik ventilasyon tedavisi yapıldı. C Grubu olgularında 1’i tedavinin 17. gününde eksitus oldu, 15 olgu şifa ile taburcu oldu. Yapılan ilk beyin SPECT çalışmalarında, A Grubu hastalarından 1 olguda 2, 3 olguda 1'er kortikal defekt alam saptandı. 2 olgu normaldi. B Grubu has¬talarından 1 olguda 3, 1 olguda 2, 3 olguda 1'er kortikal defekt alam; C Grubu hastalarında 4 olguda 2'şer, 1olguda 3 kortikal defekt alanı saptandı. Taburcu olmadan, klinik olarak şifa bulan hastalarda yapılan 2. beyin SPECT çalışmalarında A Grubunda 1 defekt alanına sahip olgunun tamamen normale döndüğü, 2 defekt alanına sahip olgunun defekt sayısının 1'e düştüğü, B gru¬bunda 1 defekt alanına sahip 3 olguda 2'sinin; 2 defekt alanına sahip olgula¬rın normale döndüğü; 1 defekt alanına sahip tek olgu ile 3 defekt alanına sahip olguda hipoperfüzyon izlendi. C Grubunda eksitus olan 1 hasta hariç 4 olguda bulguların devam ettiği ancak küçüldüğü dikkat çekti. Taburcu olan ve beyin SPECT'lerinde patoloji devam eden 7 olgudan 2'si çağrıya cevap vermedi. Yapılan 3. beyin SPECT çalışmalarında A Grubundan tek olgunun bulgularının kaybolduğu, B ve C grubundaki defekt alanlarının devam ettiği, ancak çok küçüldüğü kaydedildi. Sonuç olarak OF'lu tarım ilacı zehirlenmelerinde; klinik, kolinesteraz enzim aktivitesi ve tedavi ile beyin SPECT çalışmalarının paralellik gösterdi¬ği; bunun klinik takip ve tedavide yararlı olacağı kanısına varıldı.