Tez (Uzmanlık Tezi) -- Uludağ Üniversitesi, 1998

Çalışmamızın amacı; Bursa merkez ilçelerinden alınan bir örneklem grubunda, çocuk ve ergenlerde Obsesif Kompulsif Bozukluğun görülme oranını, sosyodemografik özelliklerini ve fenomenolojisini araştırmak, geniş bir kitleyi içeren toplumsal örneklemtabanında, velilerin çocukları için cevaplandıracağı, en geçerli değerlendirmeyi yapmaya yönelik, pratik bir OKB tarama ölçeği geliştirmek, çocuk ve ergenlere OKB tanısının konulmasında, değişik yöntemlerin karşılaştırılıp, en etkin yöntemin sentezedilmesidir. Bu amaçla, Bursa iline ait iki merkez ilçeden (Osmangazi ve Nilüfer ilçeleri), toplam 7 ilköğretim okulunun ve bir özel okulun 4-8. sınıflan çalışmaya alınmıştır. Veliler tarafından doldurulmak üzere, çocuklarda Obsesif Kompulsif Bozukluğu taramaya yönelik, DSM-III-R, DSM-IV tanı kriterleri ve Berg (1989) tarafından yayınlanmış, Döpfner (1992) tarafından almancaya uyarlanmış olan Çocuklar için Yale- Brown Obsesif kompulsif Bozukluk Skalasının, Prof Dr. Suna Taneli tarafından türkçeye çevrilmiş ve bir klinik grubunda, tarafımızdan test edilmiş olan şeklinin semptom kriterlerine göre, hazırlamış olduğumuz bir anket formu ve mektup, toplam 1709 çocuğun velisine ulaştırılmış, 1556 çocuğun velisinden (%91.0) anket cevaplan geri toplanabilmiştir. Anket cevaplarına göre, en az bir semptomun velisi tarafından "mevcut" olduğu nitelendirilen, toplam 805 çocukla bireysel görüşme yapılmıştır. Bu görüşmede çocuklara önce, DSM-III-R ve DSM-IV tanı kriterlerine göre, bir görüşme uygulanmıştır. Ardından, çocuklar, DSM-III-R Yapılandırılmış Klinik Görüşmesinin ayaktan hasta formu'na (SCID-OP) göre değerlendirilmişlerdir. Daha sonra, değerlendirmeler sadece DSM kriterlerine göre yapıldığı zaman, erişkinler için geçerli olan kriterlerin, çocuklara tanı koymada tam yeterli olmadığı kanısına varılmış ve ek olarak, Klinik Global İzlenimin (KGİ) de değerlendirmeye katılmasına ihtiyaç duyulmuştur. Bu değerlendirmelere göre klinik ve subklinik OKB tanısı almış olan çocuklara, çocuklar için geliştirilmiş olan Yale-Brown Obsesif Kompulsif Bozukluk Skalası'nın (Y-BOCS Çocuk Versiyonu), Prof Dr. Suna Taneli tarafından türkçeye çevrilmiş ve bir klinik grubunda, tarafımızdan test edilmiş olan şekli uygulandıktan sonra, sonuçlar değerlendirildiğinde, KGİ ve Y-BOCS'a göre tanı koyma yöntemleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmamıştır. Buna dayanarak ve de veriler objektif bir ölçek skalasıyla değerlendirildiği için bu çalışmada tanı gruplarının oranlarıyla ilgili hesap ve tartışmalar Y-BOCS'un sonuçlan esas alınarak yapılmıştır. Bu bulgular sonucunda, DSM erişkin tanı kriterleri, çocuklara tanı koymak için uygun olmakla birlikte; görüşme esnasında kriterlerin katı bir şekilde sorgulanmasından ziyade, ilk etapta semptomlara yönelik açık uçlu sorularla örnekler zenginleştirildiği takdirde, çocuğun konuyu daha iyi anlayıp, kendisini daha rahat hissedeceği, bu ortamın sağlanmasından sonra, çocuğun olaya emosyonel katılımının da göz önüne alınmasının, vakaların gözden kaçırılma oranını düşüreceği düşünülmektedir.