Türkçe ve İngilizce özeti var.

Tez (Doktora)--Uludağ Üniversitesi, 2007

Kaynakça: 246-252 y.

İslâm kültürünün temel dayanaklarından birisi Hz. Peygamber (s.a.)'dir. Bu tezin konusu, Hz. Peygamberin konumunun, özelde sûfî düşüncedeki rolüdür. Tema bu çerçevede araştırıldığında yaradılışın Hz. Peygamber (s.a.)'in nuru ile başladığı ortaya çıkar. Her şey, onun nurundan yaratılmıştır. Bu düşünce, bize, "nûr-ı Muhammedi" teriminin açılımını sağlamaktadır. Ayrıca "hakîkat-ıMuhammediye" de aym konuyla ilgili bir başka terimdir. İslâm safîleri, daha ilk dönemlerden itibaren, Hz. Peygamber'in nurunun evveliyetini dile getirmişlerdir. Muhammedi nurun oluşumundan Hz. Peygamber (s.a.)'in bizzat varlığının zuhuruna kadar olan dönemde bu nurun vekilleri nübüvvet ve velayet görevlerini ifâ etmişlerdir. Bu sebeple de tezin bir bölümü, velayet ve nübüvvet ilişkisini konu edinmiştir. Ortaya çıkan temel husus şudur ki; velayet, her adımda nübüvveti takib etmiş, dahası, varhğını nübüvveti tasdikle ortaya koymuştur. Bu teyid de, velîlerin her zaman ifade ettikleri bir durumdur. Hz. Peygamber (s.a.)'in tarihsel olarak ortaya çıkışından sonra sûfîlerin, ilgilerini onun yaşantısı ve sözlerine çevirdikleri görülmektedir. Bu çerçevede, özellikle sünnete tabi olma, önemli bir yer tutmaktadır. Bu bağlılık da, sûfîlerin Hz. Peygamber (s.a.)'in bir çok özelliğini tevarüs etmelerini sağlamıştır. Yine burada, Hz. Peygamber (s.a.)'in miracı,şifaat Hz. Peygamber'in faziletleri, sûfîlerin ilgilendikleri özel alanlardandır. Tezin üçüncü bölümü, bu ve bunun gibi konularla birlikte gelişmiştir. Bu son bölüm, değişik başlık ve ilgilerle sûfî bakışın Hz. Peygamber (s.a.)'in özelliklerine yaptığı vurgular etrafında oluşmuştur.Anahtar Sözcükler Hz. Peygamber Muhammed (s.a.), sûfî Kültür, Nûr-ı Muhammedi, Tasavvuf, Nübüvvet, Velayet. ABSTRACT The Prophet Muhammad (peace be upon him) is one of the main resources of Islamic culture. This thesis deals with the role of the Prophet especially in the sufi thought. Starting from this point, it is understood that the creation is started with the creation of the light (nur) of the Prophet. Everything else was created from that tight. This idea was formulated as "al-Nur al-Muhammadi" (the light of Muhammad). There is also another term, "al-Hakikah al-Muhammadiyya", used for the same meaning. From the beginning, Muslim Sufis pointed out the precedence of the light of the Prophet. From the creation of this tight to the appearance of the Prophet Muhammad (peace be upon him), his proxies fulfilled his task such as nubuwwah (prophecy) and walayah (sainthood). Therefore, a part of the thesis deals with the relation between nubuwwah and walayah. After the investigation, it is understood that walayah always followed nubuwwah, and ...