Türkçe ve İngilizce özeti var.

Tez (Uzmanlık)--Uludağ Üniversitesi, 2008.

Kaynakça: 46-52 y.

Çok sayıda aterosklerotik risk faktörünü bir arada barındıran metabolik sendrom (MS), oksidatif stresin ve kardiyovasküler mortalitenin arttığı bir hastalıktır. Karaciğerde sentezlenen ve plazmada yüksek dansiteli lipoprotein kolesterol (HDL-K) üzerinde taşınan paraoksonaz 1 (PON1) enzimi, düşük dansiteli lipoprotein kolesterolün (LDL-K) oksidasyonunu engelleyerek ateroskleroza karşı koruyucu etki göstermektedir. Bu çalışmanın amacı; koroner arter hastalığı (KAH) olan ve olmayan metabolik sendromlu hastalarda paraoksonaz 1 enzim aktivitelerini karşılaştırmak, ayrıca KAH olan MS olgularında Gensini skoru ile değerlendirilen KAH yaygınlığı ile PON1 aktivitesi arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmaya Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Hemodinami Laboratuvarında koroner anjiyografileri yapılan toplam 80 hasta alındı. Hastalar 3 gruba ayrıldı. 'Adult Treatment Panel III' (ATP III) 2001 kriterlerine göre MS tanısı konan ve koroner anjiyografide sol ön inen, sirkumfleks, sağ koroner arter ya da bunların ana dallarında, lümeni ›%50 daraltan aterosklerotik lezyon olan 30 hasta grup 1'i (MS+ KAH+) oluşturdu. MS olup koroner arterlerinde darlık saptanmayan 30 hasta grup 2 (MS+ KAH-), MS kriterlerini karşılamayan ve koroner arterlerinde darlık olmayan 20 hasta grup 3 (kontrol grubu, MS- KAH-) olarak sınıflandırıldı. Gruplar PON1 aktiviteleri açısından karşılaştırıldı. MS ve KAH olan olgularda (grup 1), KAH yaygınlığı ve ciddiyeti Gensini skoru kullanılarak belirlendi ve bu grupta KAH yaygınlığı ile PON1 aktivitesi arasındaki ilişki değerlendirildi. PON1 enzim aktivitesi MS+ KAH- olan grupta, kontrol grubundan daha düşüktü (p=0,004). MS+ KAH+ olan grupta hem kontrol grubundan (p‹001) hem de MS+ KAH- olan gruptan (p=0,004) daha düşük PON1 aktivitesi izlendi. MS+ KAH+ olan grupta Gensini skoru ile değerlendirilen KAH yaygınlığı ile PON1 aktivitesi arasında anlamlı korelasyon saptanmadı (p=0,14). Bu çalışmada; MS hastalarında, antioksidan olan ve ateroskleroza karşı koruyucu etki gösteren PON1 enzim aktivitesinin, kontrol grubuna göre azalmış olduğu gösterilmiştir. Ayrıca koroner anjiyografi ile anlamlı KAH saptanan MS hastalarında, KAH olmayan MS hastalarına göre PON1 aktivitesinin düşük olduğu ortaya konmuştur. Anahtar kelimeler: Paraoksonaz 1 enzim aktivitesi, metabolik sendrom, koroner arter hastalığı.