Türkçe ve İngilizce özeti var.

Tez (Uzmanlık)--Uludağ Üniversitesi, 2012

Kaynakça: 40-43 y.

Dünyada ve ülkemizde çocukluk çağında arı alerjisi ve arı sokmaları sonrası görülen reaksiyonların görülme sıklığı ile ilgili epidemiyolojik çalışmalar kısıtlı sayıdadır. Bu çalışmada Bursa ili kent merkezinde 6-14 yaş grubu okul çocuklarında arı sokması görülme sıklığı, arı sokmasına bağlı reaksiyonların görülme sıklığı, görülen semptomlar, arı sokması ve alerjisine sebep olan arı türleri, arı alerjisi ile ilgili çeşitli özellikler, çocukların anne ve babaları tarafından cevaplandırılan anket formları kullanılarak araştırılmıştır. Çalışma popülasyonu toplam 3944 çocuktan oluştu. Popülasyonun 1976'sı (%50,1) erkek, 1968'i (%49,9) kız çocuklardan oluşuyordu. Çocukların yaşları 6-14 yaş, ortalama yaşları 10,19 ± 2,30 olarak bulundu. Çalışma popülasyonunda (n: 3944), yaşam boyu en az bir kez arı tarafından sokulma prevalansı (yaşam boyu veya kümülatif prevalans) %36,1 (n:1422), son bir yılda arı tarafından sokulma varlığı (son bir yıldaki prevalans) %4,5 (n:178) olarak bulundu. Çalışma popülasyonunun genelinde yaşam boyu arı sokması sonrası görülen en ciddi reaksiyon olarak (n:3944) lokal reaksiyon (normal lokal reaksiyon) %35,0 (n:1382), geniş lokal reaksiyon %0,76 (n:30), sistemik reaksiyon (arı alerjisi, anafilaksi) %0,25 (n:10) oranlarında saptandı. Yaşamları boyunca en az bir kez arı tarafından sokulan çocuklarda (n: 1422); lokal reaksiyon %97,2 (n:1382), geniş lokal reaksiyon (%2,1) (n:30), sistemik reaksiyon %0,7 (n:10) oranlarında bildirildi. Sistemik reaksiyon bildiren 10 olguda sistemik reaksiyonun sadece deri bulguları 9 olguda (%0,6) ve sistemik reaksiyonun solunum sistemi ve kardiyovasküler sistem gibi sistemik bulguları 1 olguda (%0,1) gözlendiği bulundu. Tüm arı sokması vakalarında (n: 2597) bildirilen arı cinsleri sırasıyla; bal arısı (n: 1409) %54,3, yaban arısı (n: 626) %24,1 bilinmeyen veya hatırlanmayan arı cinsi (n: 436) %16,8 olarak bulundu. Yaşam boyu en az bir kez arı tarafından sokulma öyküsü olan çocuklarda (n:1422) ilk arı sokma yaşı ortalama 6,8 ± 2,9 yaş olarak saptandı. Anne, baba veya kardeşlerde arı sokması sonrası geniş lokal veya sistemik reaksiyon görülme öyküsü 59 (%4,1) çocukta mevcuttu. Tüm çalışma popülasyonundaki (n: 3944) çocuklarda doktor tanılı diğer alerjik hastalıkların sıklığı sorgulandığında; astım %10,9 çocukta, alerjik rinit %10,2 çocukta, besin alerjisi %6,4 çocukta, atopik dermatit %4,3 çocukta, alerjik konjunktivit %3,9 çocukta, ürtiker %2,0 çocukta, ilaç alerjisi %1,7 çocukta saptandı. Arı sokması sonrasında geniş lokal veya sistemik reaksiyon gelişimi için olası risk faktörleri incelendiğinde; sistemik reaksiyon gelişimi için herhangi bir istatistiksel olarak anlamlı risk faktörü saptanmadı. Geniş lokal reaksiyon gelişimi için son 12 ayda arı sokma sayısı (p:0,020), çocukta diğer alerjik hastalık bulunması (p:0,020) ve ailede arı sokması sonrası sistemik reaksiyon öyküsü (p:0,023) bağımsız risk faktörleri olarak saptandı. Bursa il merkezinde çocukluk çağında arı sokmaları ve arı sokmalarına bağlı geniş lokal veya sistemik (alerjik) reaksiyonlar dikkate değer bir oranda görülmektedir. Arı sokması sonrası görülen reaksiyonların standart anket formları ile araştırıldığı çok merkezli çalışmaların yapılması, arı sokması sonrası gelişen reaksiyonların görülme sıklığının saptanmasına olanak sağlayacaktır. Çocukluk çağında arı venomu alerjisine yaklaşım konusunda bu verilerin yararlı olacağı düşünülmüştür. Anahtar kelimeler: Arı alerjisi, venom, epidemiyoloji, çocuk, anafilaksi, sistemik reaksiyon, geniş lokal reaksiyon.