Türkçe ve İngilizce özeti var.

Tez (Uzmanlık)--Uludağ Üniversitesi, 2012

Kaynakça: 45-49 y.

Hastane öncesi acil sağlık hizmetleri ülkemiz için önemli, ancak gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında daha yeni bir kavramdır. Hava kurtarma sistemi hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinin önemli bir unsurudur ve tüm dünyada hava ambulansların kullanımı hızla artmaktadır. Hayatı tehdit eden ve olay yerinde yapılabileceklerin kısıtlı olduğu, olguların hızla hastaneye ulaştırılmasının gerektiği durumlarda ambulans helikopterler yaşamsal öneme sahip bulunmaktadır. Bu çalışmada bölgemiz için yeni bir uygulama olan hava ambulans hizmetlerinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışma prospektif olarak planlanmış olup, Eylül 2009 ile Eylül 2011 tarihleri arasında hava ambulansı ile olay yerinden veya herhangi bir sağlık kuruluşundan getirilen veya hava ambulansı ile hastanemizden sevk edilen hastalar dahil edilmiştir. Hasta verileri, nakil bilgileri, nakil uygunluğu ve hastaların nasıl sonuçladığı ayrıntılı bir şekilde kayıt altına alınmış ve bu veriler istatistiksel olarak karşılaştırılmıştır. Çalışmaya acil servise şevkle gelen 137 hasta ve bizden sevk edilen 38 hasta olmak üzere toplam 175 hasta alındı. Hava ambulansı ile nakledilen hastaların çoğunluğu (%62.8) erkekti. Yaş ortalaması 31.7±26.0 olarak bulundu ve en sık nakledilen yaş grubu 0-18 yaş grubuydu. Hava ambulansı ile nakillerin daha sık (%44.6) yaz mevsiminde gerçekleştiği görüldü. Hastaların %54.8'sının medikal, %45.1'inin travma nedenli olgular olduğu görüldü. Hava ambulansının hastaya ulaşma süresi incelendiğinde hastaların ortalama 33.3±16.5 dakikada taşındığı, toplam nakil süresi incelendiğinde kış mevsiminde sürenin en uzun (83±25.2 dk), ilkbaharda ise en kısa (67±14.4 dk) olduğu görüldü. Hava ambulansı ile taşınan hastaların büyük çoğunluğunun hava yolu desteği gerektirmediği (%44.6, n=78) görüldü. Hastaların sonuçlanma şekilleri incelendiğinde; 88 (%50.3) hastanın yatırıldığı, 44 (%25.1) hastanın farklı bir sağlık kurumuna sevk edildiği, 38 (%21.7) hastanın taburcu edildiği ve 5 (%2.9) hastanın ise hayatını kaybettiği görüldü. Kritik olan hastaların transferinde helikopter ambulans önemli bir rol oynamakta olup, uygun hasta gruplarında daha hızlı ve etkin transport sağlamaktadır. Helikopter ambulansların kullanımında fayda/zarar oranı ve maliyet etkinlik konusunda literatürde bilgiler kısıtlıdır. Tüm hastalar rehberlere uygun olarak nakledilmeli, hava ambulansı ile taşımanın uygun olmadığı ve kara ambulansı ile taşımanın daha güvenli ve uygun olacağı düşünülen hastalar iyi seçilmelidir. Anahtar kelimeler: Hava ambulansı, acil servis, nakil.