Türkçe ve İngilizce özeti var.

Tez (Uzmanlık)--Uludağ Üniversitesi, 2013

Kaynakça: 26-29 y.

Çalışmamızda, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Arıabilim Dalı tarafından ameliyathanede, antekübital venler kullanılarak gerçekleştirilen santral venöz kateterizasyon işlemlerini, retrospektif olarak inceleyerek oluşan komplikasyonları, nedenlerini ve işlemin başarısına etki eden faktörleri belirlemeyi amaçladık. Uludağ Üniversitesi Sağlık Uygulamaları Araştırma Merkezi Hastanesi, ameliyathanelerinde Kasım 2009 - Mart 2013 tarihleri arasında antekübital venler aracılığıyla periferik yerleştirilen santral venöz kateter (PYSK) uygulaması gerçekleştirilen ve "Santral Venöz Kateterizasyon Formu" doldurulan 850 hastaya ait formlar, etik kurul onayı alındıktan sonra retrospektif olarak incelendi. Hastaların demografik özellikleri, girişimin özellikleri, uygulayıcının deneyimi ve mekanik komplikasyonlar ile ilgili veriler kayıtlı formlar ve hasta dosyalarından elde edildi. Hastalara toplam 1174 girişim yapıldığı ve PYSK uygulamasının 13 (%1,5) hastada başarısız olduğu, 837 hastada ise başarıyla tamamlanmış olduğu görüldü. İlk girişim için en çok sağ bazilik venin (%32,7) tercih edildiği görüldü. PYSK uygulamasının zorluk (ikiden fazla deneme gereken) nedenleri incelendiğinde; hasta yaşı (p<0.001), vücut kitle indeksi (VKİ) <20 kg/m2 (p<0.05), venin daha önce kullanılmış olması (p<0.001) ve uygulayıcının deneyimi (p<0.001) ile ilişkili olduğu bulundu. Hastaların %8,2'sinde komplikasyon geliştiği ve en sık görülen komplikasyonun girişim yerinde cilt altı hematomu olduğu saptandı (%5,3). Komplikasyona ait risk faktörleri; ileri yaş (p<0.05), kadın cinsiyet (p=0.024), VKİ >30 kg/m2 (p<0.05), uygulayıcının eğitim süresinin <4 yıl olması (p=0.001), deneme sayısının >2 olması (p<0.001), kateterizasyon işleminde birden çok uygulayıcı olması (p<0.001) ve başarısız girişimler (p<0.001) olarak bulundu. Sonuç olarak, antekübital venler aracılığıyla PYSK uygulaması yapılırken ileri yaş, VKİ <20 kg/m2, venin daha önce kullanılmış olması, uygulayıcının bu konudaki deneyiminin az olması girişimin zor olmasına neden olabilir. İleri yaş, kadın cinsiyet, VKİ >30 kg/m2, birden çok uygulayıcı, deneme sayısının >2 olması, uygulayıcının deneyiminin az olması ve başarısız girişimler komplikasyona yol açabilir. PYSK uygulamalarının, deneyimli uygulayıcılar eşliğinde yapılması ve ikiden fazla denemeye rağmen başarılı olunamıyorsa girişimin deneyimli kişilere devredilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Anahtar kelimeler: Periferik yerleştirilen santral venöz kateter, komplikasyonlar, malpozisyon.