Türkçe ve İngilizce özeti var.

Tez (Uzmanlık)--Uludağ Üniversitesi, 2006

Kaynakça: 32-44 y.

Potent bir anti-oksidan olan ve hemodiyaliz (HD) hastalarında eksikliği bildirilen askorbik asit (AA), demir (Fe) metabolizmasının çeşitli basamaklarına olumlu etkileri nedeniyle Rekombinant insan eritropoietin (r-HuEPO) alan hastalarda adjuvan tedavi olarak önerilmektedir. Son dönemdeki yayınlarda r-HuEPO tedavisine refrakter HD hastalarında haftada 2-3 kez 100- 500 mg intravenöz (İV) AA uygulamasının eritropoez üzerine olumlu, ancak r-HuEPO dozuna farklı etkilerinin olduğu gösterilmiştir. Yüksek ferritin seviyelerinin Fe salınımına yol açarak oksidatif strese (OS) neden olduğu, anti-oksidan etkisi konsantrasyon bağımlı olduğu bildirilen AA'in belli fizyolojik koşullarda ferritinden Fe salınımına yol açarak pro-oksidan olarak davranabileceği belirtilmektedir. AA uygulamasına yeterli r-HuEPO cevabı alınamayan olgularda, AA'in anti-oksidan etkisinden çok pro-oksidan etkisinin sorumlu olup olmadığı değerlendirilmemiştir. Farklı dozlarda AA tedavisinin normal ve yüksek ferritin düzeylerine sahip HD hastalarında oksidan veya anti-oksidan olarak hareket edip etmediğine dair literatürde bir çalışma yoktur. Bu çalışmada normal veya yüksek ferritin düzeylerine sahip HD hastalarında düşük ve yüksek doz AA'in yavaş infüzyonunun OS, eritropoez, malnütrisyon ve inflamasyon üzerine etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD. Hemodiyaliz Ünitesi'nde düzenli HD uygulanmakta olan 49 hastanın 29'u bu çalışmaya alınmış, bir hasta kan transfüzyonu nedeni ile çalışmadan çıkarılmıştır. Hastalar ferritin düzeylerine göre (‹800 ng/ml veya ³800 ng/ml) iki gruba ayrılmışlardır. Dört aylık takipten sonra hastalara 4'er ay süre ile 100 ve 500 mg yavaş infüzyon İV AA uygulaması yapılmıştır. Düşük ve yüksek doz İV AA uygulaması sonrasında hemoglobin, hematokrit, transferrin saturasyonu, serum Fe düzeylerinde, r-HuEPO ve Fe dozlarında iyileşme sağlanamamıştır. Düşük doz İV AA uygulaması ferritin düzeyinde artışa, yüksek doz AA ise ferritinde azalmaya yol açmıştır. Her iki doz AA uygulaması da lipid peroksidasyonunu arttırmıştır. 100 mg AA sonrasında anti-oksidan sistemde belirgin azalma olurken 500 mg İV AA uygulaması ile sistemde hafif düzelme gözlenmiştir. Her iki doz İV AA tedavisinin de malnütrisyon ve inflamasyon belirteçlerine etkisi gösterilememiştir. Sonuç olarak; 500 mg İV AA uygulaması 100 mg AA uygulamasına göre Fe depolarını azaltmada daha etkin olmasına rağmen AA tedavisi fonksiyonel Fe kullanımında ve r-HuEPO dozunda iyileşme sağlamamıştır. Literatürdeki diğer çalışmalarla benzer olarak AA düşük dozda pro-oksidan olarak etki ederken yüksek dozda anti-oksidan olarak...