Türkçe ve İngilizce özeti var.

Tez (Uzmanlık)--Uludağ Üniversitesi, 2012

Kaynakça: 71-84 y.

Dünyada ve ülkemizde çağın sorunu olan obezite ve buna bağlı olarak gelişen kardiyovasküler hastalık, metabolik sendrom, hipertansiyon, diyabet gibi birçok metabolik hastalığın patogenezinde yer aldığı düşünülen serum adipokin düzeylerindeki değişiklikler çok sayıda araştırmaya konu olmaktadır. Adipokinler yağ dokusundan kaynaklanmakta ve iskelet kası, adrenal korteks, beyin ve sempatik sinir sistemi gibi diğer birçok organla iletişim ağı içindedir. İştah, enerji dengesi, immünite, insülin direnci, anjiyogenez, kan basıncı, lipid metabolizması ve homeostazda rol oynamaktadır. Bildiğimiz kadarıyla adipokinlerin Türk toplumunda, sağlıklı bireylerden elde edilen düzeylerini içeren sistematik bir çalışma yoktur. Bu nedenle adipositlerden salınan bu hormonların yaşa ve cinsiyete göre düzeylerini ve toplumumuz için referans aralıklarını belirlemek, biyokimyasal ve antropometrik parametreler ile arasındaki korelasyonları incelemek temel amacımızdı. Bu çalışmaya daha önceden belirlenen referans birey kriterlerine göre ön değerlendirme yapılarak, 20-60 yaş arası 234 sağlıklı gönüllü birey (144 kadın, 90 erkek) seçilmiştir. Serum adipokin düzeyleri ELISA metoduyla (Linco Research), serbest yağ asidi (Nefa-C) ve fosfolipid ölçümleri spektrofotometrik yöntemle (Wako Chemicals GmbH), IGF-I düzeyleri ELISA metoduyla (DRG Diagnostics), biyokimyasal parametreler ise otoanalizörde (Abbott, Architect) ölçüldü. Ayrıca tüm katılımcıların antropometrik ölçümleri yapıldı. Referans aralıkları parametrik olmayan yöntemle hesaplandı. Değişkenler arasındaki ilişkiler Pearson korelasyon testi ile saptandı. Yaptığımız çalışma sonucunda erkeklerde kadınlara göre anlamlı olarak daha düşük adipokin düzeyleri belirledik. Nefa-C, fosfolipid ve IGF-I düzeyleri ise cinsiyete göre anlamlı olarak farklı bulunmadı. Adiponektin düzeyleri ALT, GGT, kreatinin, trigliserit, ürik asit, boy, ağırlık, vücut kitle indeksi (VKİ), subskapular ve suprailiak deri kıvrım kalınlığı, çevre ölçümlerinden boyun, göğüs, bel, karın, el bileği ve kol çevresi ile anlamlı negatif korelasyon, Nefa-C ile anlamlı pozitif korelasyon gösterdi. Leptin düzeyleri glukoz, total kolesterol, yaş, VKİ, vücut yağ yüzdesi, çevre ölçümlerinden kalça ve kol çevresi, deri kıvrım kalınlığı ölçümlerinden triseps, biseps ve suprailiak ile anlamlı pozitif, kreatinin, albumin, ürik asit, CK, el bileği çevresi ve boy ile anlamlı negatif korelasyon gösterdi. Rezistin ise sadece albumin ve ürik asit ile anlamlı negatif korele bulundu. Sağlıklı erişkinlere ait değerler Bursa populasyonundan elde edilmiş olup, bu değerlerin diğer bölgelerden elde edilen bilgilerle karşılaştırılabileceğini, mümkünse birleştirilebileceğini ve Türk populasyonuna ait adipokinler için referans aralıklar elde edilebileceğini düşünmekteyiz. Anahtar kelimeler: Adipokinler, referans aralık, Bursa, Türk popülasyonu, biyokimyasal ve antropometrik parametreler.